Human Papilloma Virüsün (HPV) neden olduğu rahim ağzı kanseri kadınlarda meme kanserinden sonra en sık görülen ikinci kanser türü. Ülkemizde de HPV kaynaklı rahim ağzı kanserlerinde artış yaşandığını belirten Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Orhan Ünal, bu virüsle ilgili bilinmesi gereken önemli noktalara değindi. İşte açıklamaları:
Prof. Dr. Orhan Ünal anlattı
Geç kalındığında tedavisi mümkün olmuyor!
HPV ve buna bağlı kanserlere karşı farkındalık oluşturulması çok önemli. Aşılamanın önemini ve rahim ağzı kanserinin risklerini televizyonlarda kamu spotları aracılığıyla vurgulamak gerekiyor. Aşı karşıtları kanser oranının çok düşük olduğunu söylüyor ve abartıldığını düşünüyor ama yanılıyor. Ben kanser üzerine çalışan ve kadın doğum hekimi olarak şunu söylüyorum; bu kanser karşımıza önlenebilir bir dönemde çıkmadığında ve yayıldığında oldukça ıstıraplı bir
yol izliyor. Kanserin kemiğe ve diğer organlara sıçraması durumunda tedavisi mümkün olmuyor. Dolayısıyla bu farkındalığı yaratmak gerekiyor. Kaldı ki üniversitede okuyan öğrenciler dahi bu konuda bilgi yetersizliği içinde olup, HPV ile bulaşan siğillerle baş etmeye çalışmaktadır.
NASIL BULAŞIR?
Havuz, tuvalet ve hamamlar gibi ortak kullanım alanlarından HPV bulaş riski oldukça düşüktür. Bu alanlardan bulaş riski yüzde 0,1’den daha azdır. Yani neredeyse buralardan enfeksiyon bulaşmaz, yok denecek kadar azdır. Virüs yüzde 99 oranında seksüel yolla bulaşır. HPV virüsü 37 derece sıcaklığa ihtiyaç duyduğu için cinsel temas tek bulaşma yolu diyebiliriz. Cinsel ilişki ne kadar erken yaşta olursa ve partner sayısı ne kadar fazla olursa HPV’ye yakalanma oranı da o kadar artar. Prezervatifin virüsten koruma oranı ise yüzde 60’tır. Onun için korunma bakımından en etkili yol aşıdır.
KORUNMANIN 3 YOLU VAR
İlerlediğinde cinsel ilişki sonrası kanama, regl dışı kanama, kanlı akıntı, bel ve kasık ağrısı gibi belirtilere yol açan rahim ağzı kanseri erken teşhisle önlenebilir. Yani vajinal smear taraması ile kanser öncesi lezyonlar erken teşhis edilebilir. Erken tedaviyle; sadece rahim ağzının kazınmasıyla yine gebe kalınabilir ve kadınlar hayatına devam edebilir. Birinci koruma; aşı, ikinci koruma smear testiyle takip, üçüncüsü ise halkın bilinçlendirilmesiyle farkındalık oluşturulmasıdır. HPV aşısının yıllar içinde antikor seviyesi azalsa (10-15 yılda) da ömür boyu koruyuculuğu vardır. Aşı sonrası HPV ile karşılaşan bireylerde koruma belleği aktive olduğu için antikor miktarı da tekrar yükselir ve koruma sağlanır. Tekrarlama durumu söz konusu değildir. Bu arada HPV aşısını yaptırmak bu enfeksiyonla tekrar karşılaşılmayacağı anlamına gelmez. Çünkü 100’den fazla tipi mevcut. Bizim en çok kanser yapan 9 tipine karşı aşımız var. Bu nedenle aşıdan sonra düzenli kontroller de devam etmelidir. 65 yaşına kadar bu taramayı yapıyoruz.
AŞI NEDEN ERKEN YAŞTA YAPTIRILMALI?
Çünkü 9-11 yaşlarında daha yüksek bir antikor cevabı alıyoruz. Bu yaşlarda cinsel yaşam da başlamadığı için antikor seviyesi daha güçlü olur ama 45 yaşına kadar aşı yapılabilir diyoruz. Bu, erken yaşlardaki aşı kadar antikor seviyesini yükseltmez. Türkiye’de HPV aşısına ulaşma noktasında bir sıkıntı yaşanmıyor. Eczanelerden aşıya ulaşılabiliyor. Eskiden ikili aşı dediğimiz ve HPV’nin en çok kanser yapan tipi 16 ve 18’e etkili aşı vardı. Sonrasında erken yaşlarda sıklıkla karşılaşılan, HPV 6 ve 11 tipleriyle bulaş sonucu oluşan siğillerden de korunmak adına dörtlü aşı dediğimiz kombinasyon kullanıldı. Son olarak da HPV’nin 9 tipine karşı etkili dokuzlu aşı Türkiye’ye de yakın zamanda geldi ve kullanılmaya başladı. Korunma için 9-15 yaş arasında 6 ay arayla iki doz yeterli olmaktadır. 15 yaşını doldurduktan sonra ise 26 yaşına kadar 3 doz aşı öneriliyor. Aşılama devlet politikası haline gelirse daha çok kişi aşıya ulaşabilecektir.
ERKEKLER DE AŞILANMALI
Esasında erkeklerin aşılanması gerekiyor. Bu virüsü erkekler taşıyor ve bulaştırıyor. Dolayısıyla 9 ila 15 yaş arasındaki erkek çocuklarının aşılanması şarttır. Olaya hep rahim ağzı kanseri olarak bakıyoruz. Aslında baş-boyun kanserleri, anal kanserler, kadın dış genital (vulva), vajina ve penis kanserleri de HPV virüsü ile bulaş yüzünden olmaktadır. Dolayısıyla erkek çocuklarının aşılanmasını öneriyoruz.
